پروتکل انتقال فایل (FTP) یکی از پروتکل‌های اصلی در دنیای دیجیتال است که به انتقال فایل‌ها بین دستگاه‌ها در شبکه‌های کامپیوتری می‌پردازد. در این مقاله، به معرفی و عملکرد پروتکل FTP خواهیم پرداخت.
۱. تعریف FTP:
پروتکل انتقال فایل (FTP) یک پروتکل انتقال فایل است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا فایل‌ها را بین دستگاه خود و سرور یا بین دو سرور مختلف انتقال دهند. این پروتکل از سرویس‌های TCP برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کند.
۲. عملکرد اصلی:
FTP دارای دو کاربر اصلی است: کاربر FTP (Client) و سرور FTP. عملکرد اصلی این پروتکل به این صورت است:
- اتصال اولیه (Control Connection): کاربر FTP با سرور از طریق یک اتصال کنترلی اولیه ارتباط برقرار می‌کند. این اتصال برای ارسال دستورات و دریافت پاسخ‌ها از سرور استفاده می‌شود.
- اتصال داده (Data Connection): هنگام انجام عملیات مانند بارگذاری یا دریافت فایل، یک اتصال داده جداگانه برقرار می‌شود. این اتصال برای انتقال واقعی داده‌ها (فایل‌ها) به‌کار می‌رود.
۳. عملیات FTP:
- آپلود (Upload): ارسال فایل از کاربر به سرور.
- دانلود (Download): دریافت فایل از سرور به کاربر.
- حذف (Delete): حذف فایل از سرور.
- تغییر نام (Rename): تغییر نام فایل یا دایرکتوری.
- لیست کردن (List): درخواست لیست کردن فایل‌ها و دایرکتوری‌ها.
۴. حالت‌های FTP:
FTP دارای دو حالت اصلی است:
- Active Mode: در این حالت، کلاینت یک پورت تصادفی انتخاب کرده و به سرور اعلام می‌کند تا از این پورت برای انتقال داده‌ها استفاده کند.
- Passive Mode: در این حالت، سرور یک پورت تصادفی انتخاب کرده و به کلاینت اعلام می‌کند تا از این پورت برای انتقال داده‌ها استفاده کند. این حالت معمولاً برای رفع مشکلات مربوط به تحریم‌های فایروال استفاده می‌شود.
۵. امنیت FTP:
برای افزایش امنیت انتقال داده‌ها، نسخه‌های امنیتی از FTP نیز وجود دارند که از رمزنگاری برای حفاظت از اطلاعات استفاده می‌کنند. FTPS (FTP Secure) و SFTP (SSH File Transfer Protocol) از جمله نسخه‌های امنیتی معروف هستند.
نتیجه‌گیری:
پروتکل FTP یکی از پایه‌های ارتباطات در دنیای دیجیتال است و به کاربران امکان انتقال فایل‌ها بین دستگاه‌های مختلف را فراهم می‌کند. با درک مبانی و عملکرد این پروتکل، کاربران می‌توانند به بهبود عملیات انتقال داده و افزایش امنیت آن بپردازند.